Czy obsesyjne zwiększania zaangażowania użytkowników mediów społecznościowych prowadzi do promocji szkodliwych społecznie treści i przyczynia się do polaryzacji społecznej?
Autorem książki jest Max Fisher – wieloletni dziennikarz New York Times, a sama książka zyskała uznanie krytyków oraz wyróżnienie na listach książek roku 2022 radia NPR i magazynu New Yorker. W Polsce nominowana w plebiscycie książka roku portalu Lubimy Czytać w kategorii Literatura Faktu, Publicystyka. Jest napisana przystępnym dla każdego językiem, precyzyjnie tłumaczy wszelkie poruszane zagadnienia wobec tego jest to pozycja dla każdego.
Książka to efekt kilka lat pracy autora nad mechanizmami funkcjonowania mediów społecznościowych takich jak Reddit, Facebook, Twitter czy YouTube. Została napisana na podstawie setek wywiadów popartych badaniami naukowymi, aktami sądowymi oraz licznymi innymi skrupulatnie wyliczonymi źródłami. Rozmówcami autora byli badacze mediów społecznościowych, ich obecni i byli pracownicy (również z kadry kierowniczej), aktywiści oraz liczne osoby, które zostały poddane skutkom działania mediów społecznościowych. Autor nie prowadził badań zza biurka – jako korespondent NYT jeździł w miejsca zdarzeń, które opisuje, był naocznym świadkiem, osobiście rozmawiał z sygnalistami czy ofiarami. Wykonał solidną, dziennikarską robotę za co należą się słowa uznania.
Książka ma strukturę opowieści, która zaczyna się od pierwszych głośnych wydarzeń, w których media społecznościowe odgrywały kluczową rolę takich jak zamieszki w Mandalej (Myanmar) czy Gamergate z 2014 roku. Autor zastanawia się nad mechanizmami psychologicznymi, które sterują zachowaniami społecznymi, a następnie pokazuje w jaki sposób algorytmy mediów społecznościowych ewoluują by je wykorzystywać w celu maksymalnego zaangażowania użytkowników.
W kolejnych rozdziałach Fisher omawia liczne zdarzenia, w których media społecznościowe odegrały istotną rolę, a o czym zresztą już wtedy pisano i mówiono. Następnie omawia eskalację przemocy w Mjanmie czy na Sri Lance, przeróżne protesty czy kampanie wyborcze (również z Europy), a także nasilającą się popularyzację różnorodnych teorii spiskowych i propagujących je influencerów.
W miarę upływu czasu – pokazuje autor – algorytmy promują treści budzące coraz większe emocje i coraz bardziej polaryzujące. W efekcie przyczyniają się do powstawania społeczności wokół tego rodzaju treści. Padają poważne dowody, że to media społecznościowe wypromowały różnorodne antynaukowe ruchy, liczne fake newsy przez co przyczyniły się do dezinformacji i radykalizacji poglądów użytkowników. W efekcie pomogły w konsolidacji ruchów społecznych i politycznych, które stawiają na kontrowersję, umacniają stereotypy czy też budują się wokół wskazywania wspólnego wroga.
To co szokuje autora to bierność platform w rozwiązywaniu problemów – zgłaszanych przez działaczy, przez naukowców, przez moderatorów z firm podwykonawczych, a nawet własnych pracowników. Jednocześnie wewnętrzne dokumenty, które ukazały światło, dzienne dowodzą, że kierownictwa wielu z nich było świadome narastających problemów.
Doniesienia były jednak bagatelizowane bądź po prostu ignorowane. Dlaczego? Zdaniem autora wynika z walki o jak największe zaangażowanie użytkownika co przekłada się na rachunek ekonomiczny i sukces rynkowy. Algorytmy uczą się maszynowo jakie treści budzą określone reakcje użytkowników i je promują bez względu na zawartość. Wszelkie filtry czy działania moderujące osłabiają ich skuteczność, a to przekłada się na gorsze wyniki, ostatecznie również finansowe. Obawa przed reakcją inwestorów sprawia, że kierownictwa platform generalnie wybiera unikanie i odwlekanie trudnych decyzji.
Książka kończy się analizą roli jaką odegrały media społecznościowe w ataku zwolenników Trumpa na Kapitol 6 stycznia 2021 roku, a w epilogu wspomina Frances Haugen – sygnalistę, która we współpracy z Wall Street Journal ujawniła działania i zaniechania Facebooka. Historia Haugen warta jest oddzielnego omówienia. Interesujące jest, że oboje: dziennikarz z zewnątrz i zszokowany pracownik z wewnątrz, mówiąc zasadniczo to samo.
Podsumowując książka jest bardzo interesująca i może wywoływać szok czy niedowierzanie. Nawet dla mnie – a badam media społecznościowe od lat – wiele zawartych w niej informacji było zaskakujące i pozwoliło lepiej zrozumieć co tak naprawdę się dzieje. Autor uderza momentami w sensacyjne tony ale wszystko jest rzetelnie przedstawione i wytłumaczone. Książkę szczerze polecam. I oczywiście zapraszam do dyskusji w komentarzach.
| Tytuł: W trybach chaosu. Jak media społecznościowe przeprogramowały nasze umysły i nasz świat Tytuł oryginalny: The Chaos Machine: The Inside Story of How Social Media Rewired Our Minds and Our World Autor: Max Fisher Wydawnictwo: Szczeliny Rok wydania: 2023 (oryginalnie: 2022) Liczba stron: 491 ISBN: 9788381352628 |
Dodaj komentarz