30 listopada firma OpenAI udostępniła do publicznych testów bazującą na sztucznej inteligencji aplikację ChatGPT. W ciągu kilku dni usługa zdobyła viralową popularność, a media zalały doniesienia o możliwościach technologii.
Usłyszeliśmy o nieuchronnym znikaniu kolejnych kreatywnych zawodów, w tym oczywiście zawodu programisty. O nadciągającej fali automatycznie generowanych artykułów, recenzji, postów, prac zaliczeniowych czy scenariuszy filmowych. O tym, że nawet Google wystraszyło się wyszukiwarki Bing, która ma zaadoptować technologię w nadchodzących miesiącach. Media znów zaczęły straszyć, że AI (ang. artificial intelligence – sztuczna inteligancja) za chwile zabierze nam pracę, a potem się zbuntuje i będzie niewesoło…
Google Trends pokazuje, że światowa popularność terminu “ChatGPT” ma skalę 2/3 wszystkich zapytań o sztuczną inteligencję (ang. AI – artificial intelligence) w ogóle, co pokazuje wykres:
Ale może zamiast wpadać w panikę, ustalmy co się właściwie czym jest ChatGPT?
Co to jest ChatGPT?
Zacznijmy od sprawcy całego zamieszania. ChatGPT to czatbot, który po wprowadzeniu tekstu zapytania udziela odpowiedzi w naturalnym języku i umożliwia “konwersację” na wybrany temat. Pytania mogą być zarówno zamknięte jak i otwarte – a odpowiedzi na nie są zaskakująco kreatywne, łudząco poprawne i wcale nie wyglądają jak udzielane przez komputer. CzatGPT napisze nam krótki tekst na zadany temat, stworzy listę pomysłów, sprawdzi poprawność kodu – a nawet ten kod napisze. Na dodatek działa w wielu językach więc może posłużyć jako translator. Ma oczywiście wiele ograniczeń ale nie zmienia to faktu, że do tej pory nie było na rynku rozwiązania tak wszechstronnego i zaawansowanego. Wystarczy chwilę z nim popracować by dostrzec potencjał narzędzia mogącego się przydać do wielu różnych celów.
Firma OpenAI nad technologią GPT (Generative Pre-trained Transformer) pracuje już od kilku lat – wersja beta miała swoją premierę w 2020 roku – obecnie wykorzystywana jest wersja 3.5. Rozwiązanie opiera się o autoregresyjny model językowy korzystający z tzw. głębokiego uczenia (ang. deep learning). Na ten moment narzędzie jest darmowe – szacuje się, że skorzystało z niego już ponad 5 milionów użytkowników – a jego popularność służy dalszemu “trenowaniu” modelu – autorzy proszą zresztą otwarcie o informację zwrotną.
Kto odpowiada za ChatGPT?
Firma OpenAI to prywatna fundacja i spółka założona przez grupę inwestorów pod przywództwem Sama Altmana (dawniej prezesa funduszu inwestycyjnego Y Combinator). Wśród założycieli był też Elon Musk, a także polak Wojciech Zaręba, specjalista od technologii nauczania maszynowego – nadal związany ze społką. OpenAI głosi, że jej misją jest “zapewnienie, że sztuczna inteligencja jest korzystna dla całej ludzkości” co ma adresować obawy przed AI wynikające ze stereotypów popkulturowych. W 2019 roku Microsoft zainwestował w firmę 1 miliard dolarów stając się wiodącym inwestorem. Na początku 2023 roku WSJ doniósł, że trwają rozmowy z kolejnymi inwestorami przy wycenie 29 miliardów dolarów co czyni OpenAI jednym z największych tzw “unicornów” na świecie. Warto dodać, że OpenAI odpowiada też za inną popularną aplikację: DALL-E-2, służącą do komputerowego generowania grafiki i która również zdobyła znaczną popularność od chwili premiery 28 września 2022 roku.
Możliwości i ograniczenia
Do korzystania z ChatGPT konieczna jest rejestracja, która wymaga podania e-maila i numeru telefonu. Po zalogowaniu widoczny jest ekran powitalny podsumowujący też główne cechy systemu:
Ekran podaje trzy przykłady pytań, które można zadać czat botowi: pytanie o definicję pojęcia, pytanie o listę pomysłów i pytanie o to jak coś zrobić w kontekście programowania. Dalej wyliczone są trzy główne cechy systemu: “pamięć” konwersacji nadająca jej kontekst, możliwość doprecyzowania pytania oraz mechanizm zabezpieczający przed “niewłaściwymi” pytaniami. Na koniec podkreślone są trzy ograniczenia: możliwość generowania niepoprawnej informacji, możliwość generowania szkodliwych instrukcji lub stronniczych treści, a także limit 2021 roku jeśli chodzi o “wiedzę” aplikacji. Na dole ekranu znajduje się też informacja, że aplikacja jest w trybie “Free Research Preview”, czyli darmowa (na razie) i w fazie testów. System wyświetla też pop-up, w którym przypomina o ograniczeniach i ostrzega, że jego intencją nie jest dawanie żadnych porad.
Należy również zwrócić uwagę na następujące kwestie:
- wszystkie rozmowy są zapisywane i dostęp do nich mają autorzy systemu. Jesteśmy proszeni o nie podawanie żadnych danych wrażliwych
- ze względu na fakt, że wymagane jest logowanie, wszystkie konwersacje można też przypisać do osoby, która je utworzyła – teoretycznie więc jest możliwe potwierdzenie, że dana treść została wygenerowana w ChatGPT na prośbę danej osoby w określonym czasie – co w razie różnorakich wątpliwości może posłużyć do ustalenia prawdziwego autora danego dzieła
- system nie jest w stanie generować przewidywań (otwarcie odmawia), ani nie ma “własnego zdania” na żaden temat
- odpowiedzi generowane przez aplikację są prawdziwe w sensie statystycznym – tzn. takie, które system uznaje za najbardziej prawdopodobne w danym kontekście – z tego względu należy podchodzić do udzielonych odpowiedzi z ostrożnością. Znane są już przypadki podawania nieprawdy w sposób łudząco prawdopodobny (np.: wymyślanie publikacji naukowych albo zmienianie biografii osób).
- kod aplikacji nie jest jawny – zostały wprawdzie opublikowany długi artykuł opisujący zasady działania systemu ale ma on dość ogólny, koncepcyjny charakter
- ChatGPT to narzędzie związane z dostarczaniem wiedzy, które nie ma na celu personifikacji czy projekcji osobowości czym różni się od wielu innych chatbotów mających bardziej rozrywkowe cele.
Należy też podkreślić, że skoro ChatGPT jest w fazie testów to jego kod może być zmieniany na bieżąco, a także że mogą być wykonywane na nim testy A/B (różne warianty kodu dla różnych użytkowników). W praktyce więc odpowiedzi mogą się różnić nie tylko ze względu na różny kontekst czy język zapytania, ale także kiedy i przez kogo zostało zadane.
Jakie są skutki istnienia ChatGPT?
ChatGPT jest narzędziem o bardzo dużym potencjale i zdaje się być istotnym przełomem. Można dla niego znaleźć wiele różnorodnych zastosowań. Z jego pomocą można wykonywać pewne proste, kreatywne zadania – tworzyć teksty, które następnie można poddać dalszej redakcji czy listy zagadnień, które mogą być punktem wyjścia do dalszej pracy. Pozwala to oszczędzać czas czy np.: przełamywać trudności w koncentracji czy brak pomysłów na jakiś temat – szybkie pytanie do aplikacji i odpowiedź może być już źródłem inspiracji. Dużą pomocą może być również bezpośrednia odpowiedź na zapytanie – co daje pewną przewagę nad wyszukiwarkami, które wskazują tylko najbardziej trafny materiał (choć trzeba dodać, że od pewnego czasu na wiele standardowych pytań Google generuje już bezpośrednią odpowiedź zamiast linku). Jednocześnie jednak trzeba pamiętać o ograniczeniach aplikacji i podawane przez nią odpowiedzi poddawać weryfikacji. Istnieje też mnóstwo innych możliwości – wielu autorów opisuje swoje doświadczenia na blogach i w newsletterach czy też nagrywa materiały na YouTube.
Rozwiązania takie jak ChatGPT określa się mianem twórczego AI (ang. generative AI) i jest to jedno z najbardziej rozwijających się zastosowań algorytmów sztucznej inteligencji w ostatnich latach. Istnieje szereg innych rozwiązań generujących tekst, kod, obraz, dźwięk czy video – budowane przez setki startupów z całego świata czy duże firmy technologiczne takie jak np.: Amazon, Google czy Meta. Nie ulega więc wątpliwości, że narzędzi będzie prybywać i warto mieć świadomość ich istnienia oraz potencjalnego wpływu jaki będą wywierać na społeczeństwo i gospodarkę.
Dodaj komentarz